اندیشه
ادعای بهاءالله 1-کتاب ایقان ، مؤسسه مطبوعات آلمان 1998،ص 165
همانطوریکه در مطلب قبل گذشت "جناب بهاءالله" به بهانه امنیت جانی ، برادر خود میرزا یحیی ازل را پنهان کرد و در این مدت به عنوان پیشکار وی شروع به فعالیت برای محکم کردن جایگاه خود میان بابیان نمود .
میرزا حسینعلی نوری دو سال از اقامت خود در عراق را به دلیل اختلافاتی که با ازل داشت برای رهبری فرقه بابیان در کوه های سلیمانیه طی کرد . اما خود بهاء با لحن ریا کارانه ای در این رابطه چنین می نویسد:
"مقصود جز این نبود که محل اختلاف احباب نشوم و مصدر انقلاب اصحاب نگردم ، و سبب ضر احدی نشوم و علت حزن قلبی نگردم ."(1)
جناب بهاءالله پس از گذشت چندین سال که در عراق پیشکار ازل بود و اعتماد جامعه بابیان را به خود جلب کرده بود ، در آخرین روزهای اقامت در عراق یعنی آوریل 1863 م در باغ نجیبه معروف به باغ رضوان ، خود را همان موعود بیان یعنی "من یظهره الله" اعلام کرد و مدت 12 روز در آنجا اقامت کرد . در این مدت بهاءالله خود را به عنوان شارع دینی جدید ، که تداوم دیانت بابی خواهد بود اعلام می نماید . بهائیان برای این 12 روز اهمیت ویژه ای قائل هستند و چند روز آن را جشن می گیرند که به "عید رضوان" یا "عید گل" معروف است.
عزیمت به استانبول
بعد از اقامت در باغ رضوان در اوائل ماه مه 1863 م بغداد را به اتفاق برادرش ازل و فامیل و 26 نفر از یارانش به طرف استانبول ترک میکند . ظاهرا این ادعای جدید از جانب بهاءالله مخفیانه و به دور از چشم ازل و یاران وی بوده است چرا که در این سفرمیرزا یحیی به حسب ظاهر اختلافی با برادر ندارد و همراه وی به استانبول میرود و حتی به سبب آنچه که عبدالبهاء در این رابطه مینگارد ، در کنار وی احساس امنیت نیز می نموده است:
"و در این مدت میرزا یحیی مستور و پنهان و بر روش و سلوک سابق باقی و برقرار بود . حتی چون فرمان اعلیحضرت پادشاه عثمانی به حرکت بهاءالله از بغداد صادر شد ،میرزا یحیی نه مفارقت نمود و نه مرافقت . گاهی تصور سفر هندوستان نمود و گاهی قرار در ترکستان و چون مصمم به هیچ یک از این دو رأی نشد عاقبت به خواهش خویش پیش از جمیع به هیأت درویش در لباس خفاء و تبدیل ، عازم کرکوک و اربیل شد و از آنجا به حرکت متواصل واصل موصل گشت و چون این جمعیت وارد شدند در کنار قافله منزل و مأوا نمود . با وجود آنکه در آن سفر حکام و مأمورین کمال رعایت و احترام را مجری داشتند و حرکت و قرار به حشمت و قرار بود مع ذلک دائما در لباس تبدیل ، پنهان و به تصور احتمال حصول تعرض ، احتراز داشت . و بر این قرار وارد اسلامبول شد ند".(2)بهاءالله و همراهان در نیمه اوت 1863 م وارد استانبول میشوند ، بعدار چهار ماه اقامت در آنجا مجددا مقامات دولت عثمانی میرزا حسینعلی و همراهانش را در ماه دسامبر و سرمای شدید به شهر ادرنه تبعید میکنند .(3)
پنج سال با وجود اختلافات فراوان با ازل و طرفدارانش در آن شهر اقامت کردند ، با اوج گرفتن اختلافات بهاء و ازل در سال چهارم دولت عثمانی تصمیم به جداسازی آنها از هم گرفت و به دنبال این تصمیم میرزا یحیی صبح ازل را به جزیره ماغوسا (فاماگوستا) در قبرس و بهاءالله و اتباعش را به عکا تبعید نمودند .
اقامت در عکا
عکا در فلسطین اشغالی و در نزدیکی بندر حیفا قرار دارد ، آب و هوای نا مطبوع عکا در اولین سالهای اقامت وی و یارانش در این شهر منجر به بیماری و فوت برخی از یاران بهاءالله گردید تا حدی که بهاءالله نتوانست به آن بی توجه باشد و در آثار خود ار آن یاد نکند ، وی در یکی از آ|ثار خود می گوید "کذلک امر ربک اذ کان مسجونا فی اخرب البلاد "(4) (پروردگارت چنین امر کرد ، زمانیکه در خراب ترین شهرها زندانی بود) به هر صورت میرزا حسینعلی نوری به عنوان یک زندانی تبعیدی در سال 1868 م وارد آن شهر گردید.
نکته قابل توجه اینکه بهاء و پسرش عبدالبهاء در شهر عکا همواره خود را مسلمانی متدین و مبادی آداب شریعت اسلام معرفی می کردند ، در نمازهای جماعت حضور یافته و به پیروان دستور اکید داده بودند که در آن صفحات از تبلیغ خودداری کنند .
عمده الواح و نامه های بهاءالله از این شهر ارسال شده که برخی از آنها برای شاهان و رؤسای جمهور کشورهای مختلف بوده است و سر انجام میرزا حسینعلی نوری ملقب به بهاءالله در دوم ذی القعده(هفتادم نوروز) سال 1309 ه.ق برابر با 29 می 1892 م در هفتادوپنج سالگی در قصر بهجی نزدیک شهر عکا (5) به علت بیماری اسهال خونی در گذشت و در همانجا به خاک سپرده شد که امروز قبله بهائیان است .
_____________________________________________________________________________________________
2-مقاله شخصی سیاح ، ص3
3-بهاءالله شمس حقیقت ح .م.بالیوزی،ترجمه از انگلیسی مینو ثابت،ص51-48، George Roland Publisher 1980 ص 272-273
4-همان ص342
5-علاءالدین قدس جورابچی ،بهاءالله موعود کتابهای آسمانی کتابخانه الکترونیکی جامع آثار بهائی ص281
